Wie is de Manueel Therapeut?
Bart Jansen en Jeroen van der Vliet zijn Master Manuele Therapie na een 3-jarige opleiding aan de SOMT in Amersfoort

Wat onderscheidt de Master Manueel Therapeut van de fysiotherapeut?
Kennis en vaardigheden in het musculoskeletale domein
Manuele therapie is een specialisatie binnen de fysiotherapie. De manueel therapeut is werkzaam in het musculoskeletale domein en onderscheidt zich als Master in de Manuele Therapie doordat hij/zij:

• uitgebreide en specifieke kennis heeft van de werking en de ziekteleer van gewrichten van de wervelkolom en de extremiteiten;
• complexe manuele vaardigheden kan toepassen voor het diagnosticeren en behandelen van functiestoornissen van gewrichten van de wervelkolom en de extremiteiten, zoals segmentaal bewegingsfunctieonderzoek van de wervelkolom, specifieke gewrichtsmobilisaties en ‘high velocity thrust’ technieken (manipulaties);
• een hoog-ontwikkeld niveau van klinisch redeneren bezit voor het analyseren van gezondheidsproblemen vanuit een bio-psychosociaal perspectief en het beargumenteerd stellen van behandelindicaties o.b.v. het best beschikbare wetenschappelijke bewijs.

Brede kijk op functioneren van cliënten
De manueel therapeut heeft een brede kijk op het functioneren van cliënten. Naast anatomische eigenschappen en functies houdt hij/zij ook rekening met andere factoren die de activiteiten en participatie van cliënten beperken. De manueel therapeut gebruikt daarvoor de International Classification of Functioning Disability and Health (ICF) van de World Health Organization. Dit model beschrijft het functioneren van cliënten én de beïnvloedende factoren. De manueel therapeut vertaalt de hulpvraag van de cliënt in terminologie van de ICF.

Leidende rol in een multidisciplinaire setting
De hulpvraag van de cliënt kan een indicatie zijn voor een multidisciplinaire benadering. De manueel therapeut werkt bij cliënten met klachten aan de wervelkolom of extremiteiten samen met huisartsen, neurologen, bedrijfsartsen, reumatologen, orthopeden, praktijkondersteuners, tandartsen, sportartsen, verzekeringsartsen, en andere fysiotherapeuten. De multidisciplinaire samenwerking vraagt om heldere communicatie tussen verschillende hulpverleners. Bij cliënten met bewegingsklachten kan de manueel therapeut een leidende rol spelen.

Wat is Manuele Therapie?
Het doel van manuele therapie is enerzijds het beter laten functioneren van de gewrichten en anderzijds je houding en bewegingen te verbeteren. Hiervoor gebruikt de manueel therapeut een aantal specifieke technieken die in de gewrichten kunnen worden toegepast.
De effecten van manuele therapie zijn vaak direct merkbaar: je voelt een verbetering van de bewegingsvrijheid en een afname van pijn. Het behandelprogramma van de manueel therapeut bestaat verder uit het geven van goede instructies, adviezen, begeleiding en inzicht in gezond bewegen.

Een manueel therapeut is een fysiotherapeut die na zijn opleiding voor fysiotherapie een opleiding voor manuele therapie heeft gevolgd. Daarmee heeft hij extra kennis opgedaan van de bewegingsmogelijkheden van het lichaam en in het bijzonder van de wervelkolom. Door zijn gespecialiseerde opleiding is de manueel therapeut uitstekend in staat om de oorzaak van je klachten te beoordelen. Zo kan hij voor elk lichaam een oplossing op maat voorstellen.

Wanneer naar een manueel therapeut?
Als je een gewricht slecht kunt bewegen, of daar pijn bij hebt, kan manuele therapie uitkomst bieden. De effecten van manuele therapie zijn vaak direct na de behandeling merkbaar; gewrichten functioneren beter en bewegen gaat gemakkelijker.

Voorbeelden van klachten die een manueel therapeut kan behandelen:

• hoofd- en nekpijn in combinatie met het slecht kunnen bewegen van de wervelkolom;
• nek- en schouderklachten met uitstraling naar de armen;
• lage rugklachten, al dan niet met uitstraling naar de benen;
• hoge rugklachten, al dan niet in combinatie met rib- en borstpijn;
• duizeligheid bij het bewegen van de nek;
• kaakklachten, al dan niet in combinatie met nekklachten;
• heupklachten.

Al tijdens het onderzoek bij de eerste afspraak zal blijken of en hoe jouw specifieke klacht verholpen kan worden. Direct na de eerste afspraak heb je dus duidelijkheid over de verdere behandeling.

Werkwijze manueel theapeut
Intake: snel duidelijkheid
Na een eerste screening bestaat je eerste afspraak uit twee onderdelen: een vraaggesprek en een lichamelijk onderzoek. In het gesprek stelt de manueel therapeut vragen over je klachten; bijvoorbeeld hoe ze ontstaan en wanneer ze toenemen of verminderen. 
Daarna volgt een lichamelijk onderzoek, waarbij de manueel therapeut je houding en bewegingen beoordeelt en je gewrichten onderzoekt. Zo wordt vastgesteld waar de oorzaken van je klachten zitten. Samen met de patiënt beslist de manueel therapeut of manuele therapie zinvol is. Is dat het geval, dan bespreekt de manueel therapeut met de patiënt een aanpak voor de verdere behandeling. Zo heb je dus meteen na de eerste afspraak duidelijkheid over het vervolg. 

Behandeling: effectieve therapie
De manueel therapeut kent een aantal specifieke technieken die in de gewrichten kunnen worden toegepast, om de gewrichten beter te laten functioneren en je houding en bewegingen te verbeteren. De effecten zijn vaak direct merkbaar: je voelt een verbetering van de bewegingsvrijheid en een afname van pijn. Het behandelprogramma van de manueel therapeut bestaat verder uit het geven van goede instructies, adviezen, begeleiding en inzicht in gezond bewegen.

Veelgestelde vragen
Voor wie?
Manuele therapie is in principe voor iedereen geschikt. Ongeacht de leeftijd.

Kosten
Manuele therapie zit voor personen tot 18 jaar in het basispakket van de zorgverzekering. Boven de 18 jaar is een aanvullende verzekering nodig om in aanmerking te komen voor een vergoeding. Vraag hier naar bij uw verzekeringsmaatschappij.

Wat is de definitie van een manipulatie ?
De definitie van manipulaties staat uitgebreid beschreven in de literatuur als een “high velocity low trust beweging” van een gewricht oftewel een korte snelle beweging gepaard gaand met een “hoorbare klik”. Centraal staat daarbij welke bewegingsrichting u uitvoert, welk gewrichtsdeel u fixeert en wat u wilt bereiken met deze techniek hetgeen moet blijken uit het onderzoek en behandelvoorstel.

Gaat het bij de manipulatie om een specifieke techniek of is het meer omschreven naar de hoorbare klik ?
Er kan een ‘ hoorbare klik’  optreden maar dat is geen vereiste. Louter en alleen een hoorbare klik kan niet als  een manipulatie opgevat worden. Een geslaagde manipulatie gaat dan ook niet per definitie gepaard met een klik geluid (“ kraken”). Er is geen sprake van het zgn. "rechtzetten" door “kraken” wat vaker wordt beweerd.

Is de manipulatie alleen voorbehouden aan de manueel therapeut binnen de afspraken van het NVMT en KNGF, of zou dit ook door een algemeen fysiotherapeut kunnen worden uitgevoerd? Zonder declaratie uiteraard.
Voor alle handelingen die een fysiotherapeut/manueel therapeut verricht gelden de wettelijke kaders van  BIG-geregistreerde fysiotherapeut vastgelegd in de  Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg of (Wet BIG). Tevens geldt: onbekend is onbekwaam. En wie onbekwaam is, is onbevoegd. Als een fysiotherapeut/manueel therapeut niet kan aantonen dat hij/zij een gecertificeerde opleiding heeft gevolgd voor manuele therapie is hij/zij niet bekwaam en dus niet bevoegd.

Wanneer is een behandeling fysiotherapie en wanneer manuele therapie ?
Wanneer de behandeling alleen door een manueel therapeut kan worden gegeven, op basis van indicatiestelling, is het manuele therapie. Wanneer de behandeling ook door een fysiotherapeut kan worden gegeven is het fysiotherapie.

Bron
Nederlandse Vereniging voor Manuele Therapie